Skip to main content

Sadri ALIŞIK Biyografisi

Sinemamızın en uzun soluklu ve de renkli oyuncularından biri olarak öne çıkan Sadri Alışık, 40’lı yıllarda başladığı oyunculuk serüvenini, 90’lı yılların ortalarına dek aralıksız sürdürüp, Türk sinemasının çeşitli dönemlerine tanıklık ederek, saygınlık ve de unutulmazlık erdemleriyle taçlandırılmış bir sanatçıdır. Sadri Alışık’ın serüveni, bir bakıma Yeşilçam’ın serüveniyle koşut gider. Kimi zaman, her birinin farklı özelliği olan dönemler ve bu dönemlerdeki akımlar, modalar, eğilimler onun oyunculuğunu biçimlendirirken, kimi zaman da o, filmlerdeki karakter ve tiplemeleriyle dönemleri etkileyerek, kimi eğilim ve modaların oluşmasına neden olmuştur. Onun filmlerdeki serüveni aslında, Yeşilçam’ın zaman içindeki serüvenine denk düşer. Bu denklik içinde, dönemlerin mi sanatçıları, yoksa sanatçıların mı dönemleri etkilediği bilinmez. Sadri Alışık, tiyatrocular dönemine alternatif olarak ortaya çıkan bağımsız yönetmenlerin oluşturduğu Geçiş Çağı’nın (1938-1950) sinemamıza armağan ettiği oyunculardan biridir. Bir bakıma bu çağın öncü yönetmenlerinden Faruk Kenç’in keşfettiği Sadri Alışık, oyuncu kimliği ile, aynı zamanda Sinemacılar Dönemi’ni (1950-1960) önceleyen, tiyatro kökenli olmayan kimi oyuncuların da prototipi olarak ortaya çıkarak, örneklenen bir oyuncu olma özelliğine sahiptir.

Sadri Alışık’ın her dönemde, dönemin beklentilerine yanıt verircesine, kendisini yinelemekten çok yenileyerek ayakta kalma başarısını göstermesi, oyunculuğunun ve onu taçlandıran renkli ve esnek kişiliğinin bu olgu denk düşüp örtüşmesinden kaynaklanır. Sinemamızda hiçbir oyuncunun onun kadar, farklı karakterleri oynayarak ayakta kalmayı başardığını söylemek pek mümkün değildir. Başrolden, ikinci adamlığa geçiş, ikinci adamlıkta, olumlu ve olumsuz karakterleri kimi zaman seyircinin beklentilerini düş kırıklığına uğratsa da- oynama riskini göze alarak ayakta kalmak, daha önemlisi kendisine duyulan sevgiden hiçbir şey yitirmemek, sanırım sinemamızda yalnızca Sadri Alışık’a özgü bir şey.

Oyunculuğunu, kişiliğini herkese kabul ettirmiş ve Türk Halkı tarafından çok sevilmiştir.05 Nisan 1925 yılında Paşabahçe’de bahçesinde meyve ağaçları bulunan üç katlı ahşap bir evde dünyaya geldi Mehmet Sadrettin Alışık.

Tüm aile büyüklerinin ve kardeşi Nevin'in onu Sadri diye çağırmaları nedeni ile, hayatının geri kalan kısmını da hep Sadri Alışık olarak geçirdi... Zeki ve bir o kadar da yaramaz bir çocuk olan Sadri Alışık otoriter bir baba ve gene otoriter bir anne ile büyüdü... İçinde ki oyuna hasret duygusunun ileride oyuncu olmasına neden olacağını ne o dönemlerin küçük Sadri'si ne de ailesi bilemezlerdi elbet. Namaza duran aile büyüklerini, secdeye varamasınlar diye bellerinde ki kuşaktan kapının koluna bağladığını, bahçedeki civcivleri oltayla balkondan yukarı çektiğini, kedilerin ayaklarının altına yapıştırdığı ceviz kabuklarını ve yaptığı tüm bu yaramazlıkları ileride gülerek anımsayacaktır Sadri Alışık...

Çocukluk yıllarında Naşit Özcan Tiyatrosu'nu seyrettikten sonra başlayan tiyatro aşkı, okul piyeslerinde, Cağaloğlu Halk Evi'nde ve şimdiki adı Sadri Alışık Tiyatrou olan Küçük Sahne'de devam etmiştir. Annesi Saffet Hanım ve Babası Rafet Kaptan'ın oyuncu olmasına karşı olmalarına rağmen, içinde ki bu oyunculuk aşkının sönmesine hiç izin vermemiştir... Ailesi de işin ciddiyetini anlamış ve oğullarına destek olmaya başlamışlardır... Baba Rafet Kaptan'ın Sana bir nasihatım, aynı zamanda da vasiyetim olsun. Artık yeni bir hayata atılıyorsun. Bundan sonra ki yaşamında, işini elinle değil, canınla yap!'' sözünü hayatının geri kalanında hiç ama hiç aklından çıkartmamış ve bunu oyunculuk yaşamında hep amaç edinmiştir...

İlk filmi ''Günahsızlar''ı 1946 yılında çeviren Sadri Alışık şöhret basamaklarını hızla çıkmaya başlamış ve canı kadar sevdiği tiyatrodan Yeşilçam'a adımını atmıştır... 1959 yılında çevrilen '' Yalnızlar Rıhtımı'' adlı filmde 38 yıllık hayat arkadaşı Çolpan İlhan'a aşık olmuş ve aynı sene evlenmişlerdir... Küçük Sahne'deki tiyatro yıllarında çok yakın arkadaşı olan Çolpan İlhan hayatının en büyük aşkı olmuştur... Bu mutlu yuvaya çok zaman geçmeden bir kişi daha eklenir ve Alışık ailesinin oğulları Kerem Alışık dünyaya gelir...

Kerem Alışık ile ilişkisi çok farklı olmuştur baba Sadri Alışık'ın... Kendi deyimiyle ondan kaynaklanan bir hatadır bu... Kendi babasının yaptığı gibi, o da oğlu Kerem'i hep uyurken sevmiştir... Evliliğin ve çocuğun verdiği sorumlulukla işine dört elle sarılmıştır ve ardı arkası kesilmeyen filmler çevirmiştir Sadri Alışık...

Nejat Saydam idaresinde çevrilen ve başrollerini Ayhan Işık ve Belgin Doruk ile paylaştığı ''Küçük Hanımefendi'' serisi ile seyircinin dikkatini çekmiş ve sevgisini kazanmıştır... Ancak hiç şüphesiz ''Turist Ömer'' tiplemesi Sadri Alışık'ın oyunculuk kariyerinin en önemli adımı olmuş ve sanat yaşamında yepyeni kapılar açmıştır... Turist Ömer karakterinin doğuşu Sadri Alışık'ın asker arkadaşı Ahmet Güzelce'nin verdiği eğri selamdan esinlenerek yaratılmış ve rejisör Hulki Saner tarafından da ortaya çıkartılmıştır... 1951 yılında başlayan ve Ayhan Işık'ın vefatına kadar devam eden Sadri-Ayhan dostluğu beraber çevrilen filmlerle de pekişir...

Ayhan Işık'ın başrolünü oynadığı ''Helal Olsun Ali Ağbi'' filmi Turist Ömer serisinin başlangıcıdır... Bu filmde Ayhan Işık'ın Turist Ömer adlı bir arkadaşı vardır ve bu rol Sadri Alışık'a ısmarlama elbise gibi uymuştur. Ona gezmeyi çok sevdiği için arkadaşları Turist adını takmışlardır... ''Turist'' traş olmaz, gri pantolon, ekose gömlek, delik fötr şapka ve ökçesi basık pabuç giyen bir adamdır... Espri yapar, karşısına çıkanları, sözle, nükteyle ''harcar''... Ama ''Turist'' iyilik sever, yaşadığı andan ilerisini düşünmez, çalışmaz, işsizdir, içkiye düşkündür fakat kadın problemi yoktur. Karnı acıkınca doyurmak aklına gelir. Beceriksizdir, bu yüzden de sevimli ve cana yakındır. Hulki Saner "Helal Olsun Ali Ağbi" filminden sonra ''Ayşecik Çıtı Pıtı Kız'' ve ''Ayşecik Cimcime Hanım'' filmlerine de aynı tipi koymuştur... Dolayısıyla Erman-Saner firmasının en fazla iş yapan filmleri de1963'te '' Sadri'li Filmler'' olmuş, 1964'te ''Turist Ömer'' adlı film ortaya çıkmıştır. Bu film Sadri Alışık'a yeni ufuklar açmıştır...

Turist Ömer'den sonra en çok konuşulan ve seyircinin en çok sevdiği karakterlerden biri de ''Ofsayt Osman''olmuştur. Osman Seden'in rejisörlüğünü yaptığı ''Şaka ile Karışık'' filminde ortaya çıkan bu tip çok tutulmuş ve Sadri Alışık'ın en çok iş yapan filmlerinden biri de '' Şaka ile Karışık'' olmuştur... ''Ofsayt Osman'' hayatta hiç gol atamamış, hep ofsayt pozisyonunda kalmış bir adamdır... Beceriksiz fakat çok ama çok iyi kalplidir. Çizgili beyaz gömlek, kahverengi yelek, kışın da ceket giyer. ''Turist Ömer''den farkı, birçok şey yapmak ister ama kaderi ve talihi bırakmaz. Şansı yoktur. Nihayet son serüveninde bir gol atar, yani bir kızın hayatını kurtarır ve mutlu olur. ''Ofsayd Osman'' tipi yerli film seyircisinin çok sevdiği fakir adam tipidir. Fakir, haksever, fedakar ve sevmesini bilen adam... Sadece bunlar yüzünden değil Sadri Alışık'ın oyunculuk yönünden sergilediği başarı dolayısıyla da halkın hafızasına yerleşmiştir... Filmlerin ardı arkası kesilmez. Sadri Alışık herkesin çok sevdiği bir star olmuştur...

1966 yılında çevrilen ve Atıf Yılmaz'ın yönettiği ''Ah Güzel İstanbul'' filmi de Sadri Alışık'ın en önemli filmlerinden biridir. İçki yüzünden herşeyini yitirmiş eski bir İstanbul efendisi ile artist olmak için evini, köydeki sevgilisini terk edip fuhuşa sürüklenen Ayşe'nin hikayesini anlatan bu film SANREMO ''Bodrig Hera'' Güldürü Filmleri Şenliğinde, Gümüş Ağaç Plakasi Özel Ödülü'nü almıştır... Jön ve kötü adam tiplemelerinden sonra komedi ve dram filmlerinde oynayan Sadri Alışık dört dörtlük bir sanatçı olmuştur... Avare filminden sonra sesinin güzelliği keşfedilen sanatçı, 45'lik plaklar doldurmuştur, seyircinin ısrarı ve gazino patronları tarafında Sadri Alışık show dünyasına da adım atmıştır... Turist Ömer tipini sahnede de şarkı söyleyerek ve espri yaparak devam ettirmiş ve halkın ilgi odağı olmuştur... bunun yanı sıra ağırlıklı olarak İstanbul için yazdığı şiirlerinin toplandığı bir kitabı da vardır... Güzel Sanatlar Akademisi Resim Bölümünde de okuyan Sadri Alışık çok güzel yağlı boya ve kara kalem tablolara da imza atmıştır... Ayhan Işık ile olan dostluğu, aile yaşantısı ve kişiliği ile her zaman Türk Halkına örnek olmuş gerçek bir sanatçıdır Sadri Alışık...

Sanat yaşamı boyunca aile yaşantısından ve karakterinden asla taviz vermemiş bir çınardır...Türk Sineması'nda bir ekol, bir fenomendir...

1994 yılında son filmi olan Yavuz Özkan’ın yönettiği Yengeç Sepeti filminde oynar ve Altın Portakal En İyi Erkek Oyuncu ödülünü alır…

1995 yılının 18 Mart’ında yetmiş yaşında iken ailesine, sevenlerine, canı kadar sevdiği İstanbul’una ve sinemasına veda eder.

Sadri Alışık’ı onca renkliliği ve zenginliği içinde Türk sinemasının yıldızlar skalasında bir yere oturtup, sığdırabilmek mümkün değil. Belki hepsidir o, belki de hiç biri…

Herkesin kendine özgü bir Sadri Alışık’ı olması da bu yüzdendir zaten…

Sadri ALIŞIK Filmleri

FilmYıl
Yengeç Sepeti1994
Saat Sabahın Dokuzu1987
Şalvar Bank1986
Çapkın Baba1986
Kız Babası1986
Eşşek Oğlum ve Ben1986
Bebek Davası1986
Babasının Oğlu 1986
Babamın Namusu1986
Minik Serçe1978
Fırtına1977
Saffet Beni Affet 1976
Hamza Dalar Osman Çalar1976
Ben Sana Mecburum1976
Baş Belası1976
Haşhaş1975
Deli Deli Tepeli1975
Ne Hakem 1974
Ayyaş1974
Atını Seven Kovboy 1974
Turist Ömer Uzay Yolunda 1973
Tatlım 1973
Dikiz Aynası1973
Dertli 1973
Balıkçı Osman1973
Sevgili Hocam1972
Kırk Yalan Memiş1972
Gelinlik Kızlar1972
Aynı Yolun Yolcusu1972
Ay Aman Of1972
Afacan Harika Çocuk1972
Üvey Ana 1971
Çılgın Yenge1971
Turist Ömer Boğa Güreşçisi1971
Toto Kralı1971
Tamam Mı Canım1971
Sevdiğim Uşak1971
Kavanoz Dipli Dünya 1971
Cımbız Ali / Yırtık Niyazi1971
Ayıpettin Şemsettin1971
Ali Baba ve Kırk Haramiler1971
Afacan Küçük Serseri1971
İşler Karışık 1970
İç Güveysi 1970
Zalim 1970
Turist Ömer Yamyamlar Arasında 1970
Tatlı Hayal 1970
Talihsiz Baba1970
Fıstık Gibi 1970
Fatoş Talihsiz Yavru1970
Erkeklik Öldü mü Abiler1970
Darıldın mı Cicim Bana1970
Arkadaşlık Öldü mü?1970
Ah Müjgan Ah 1970
Afacan 1970
Yumurcak 1969
Turist Ömer Arabistan'da1969
Serseri Kabadayı 1969
Muhabbet Kuşu1969
Menekşe Gözler1969
Kaldırım Çiçeği1969
Hancı1969
Damga1969
Ağlama Değmez Hayat 1969
Altın Kalple 1969
Acı İle Karışık1969
Yara 1968
Paydos1968
Kırmızı Fener Sokağı1968
Efkarlı Sosyetede1968
Dertli Gönlüm1968
Benimle Evlenir Misin1968
Agora Meyhanesi1968
Şaşkın Hafiye Killing'e Karşı 1967
Yıkılan Gurur1967
Serseriler Kralı1967
Serseri 1967
Ringo Kazım1967
Marko Paşa1967
Kız Kolunda Damga Var 1967
Hindistan Cevizi 1967
Gecekondu Peşinde1967
Bitirimsin Abi 1967
Bekar Odası1967
Ağır Suç1967
Akşamcı1967
Şoför Deyip Geçmeyin1966
Turist Ömer Almanya'da1966
Sokak Kızı 1966
Seni Bekleyeceğim 1966
Sana Layık Değilim 1966
Milyonerin Kızı / İntikam Hırs.. 1966
Karakolda Ayna Var1966
Kaderin Cilvesi 1966
Günahkar Kadın1966
Gariban1966
Efkarlıyım Abiler1966
Boyacı1966
Ah Güzel İstanbul1966
Şaka ile Karışık1965
Üç Kardeşe Bir Gelin1965
Yankesicinin Aşkı (Yankesici K... 1965
Turist Ömer Dümenciler Kralı 1965
Soytarı1965
Serseri Aşık1965
Pantolon Bankası1965
Nazar Değmez İnşallah 1965
Komşunun Tavuğu1965
Kocamın Nişanlısı1965
Hırsız1965
Horoz Nuri1965
Berduş Milyoner1965
Ava Giden Avlanır 1965
Adım Çıkmış Sarhoşa1965
Uçurumdaki Kadın1964
Turist Ömer1964
Taşralı Kız1964
Sıkı Dur Geliyorum1964
Sokakların Kanunu 1964
Köye Giden Gelin1964
Kelebekler Çift Uçar1964
Hızır Dede1964
Fıstık Gibi Maşallah1964
Erkek Sözü1964
Bomba Gibi Kız 1964
Bomba Gibi Kız 1964
Beş Şeker Kız1964
Ayşecik Çıtı Pıtı Kız1964
Ayşecik Cimcime Hanım 1964
Avare1964
Anadolu Çocuğu1964
Ahtapotun Kolları1964
Afilli Delikanlılar 1964
İlk Göz Ağrısı1963
Üç Öfkeli Genç1963
Çalınan Aşk1963
Maceralar Kralı1963
Korkusuz Kabadayı 1963
Korkusuz Kabadayı1963
Kendini Arayan Adam1963
Kavgasız Yaşayalım 1963
Helal Olsun Ali Abi 1963
Geçim Dünyası1963
Dişi Kurt1963
Bize de mi Numara1963
Beyaz Güvercin 1963
Arka Sokaklar 1963
Aman Kimse Duymasın1963
Acı Aşk1963
Şehirdeki Yabancı1962
Küçük Hanımın Şoförü1962
Küçük Hanımın Kısmeti1962
Hayat Bazen Tatlıdır 1962
Fatoş'un Bebekleri 1962
Daima Kalbimdesin1962
Bir Gecelik Gelin1962
Beş Kardeştiler 1962
Ayşecik Yavru Melek1962
Şahane Kadın1961
Ya Ben Ya O 1961
Utanmaz Adam1961
Silahlar Konuşuyor1961
Seviştiğimiz Günler1961
Seni Benden Alamazlar1961
Melekler Şahidimdir1961
Küçük Hanımefendi1961
Külkedisi1961
Hazreti Ömer'in Adaleti 1961
Aşkın Saati Gelince 1961
Ölüm Peşimizde  1960
Vatan ve Namus 1960
Gece Kuşu1960
Cumbadan Rumbaya1960
Ayşecik1960
Şeytan Mayası1959
Zümrüt 1959
Yalnızlar Rıhtımı1959
Vatan Uğruna / Kıbrıs'ın Belas...1959
Kalpaklılar1959
Hicran Yarası 1959
Düşman Yolları Kesti1959
Ben Kahpe Değilim 1959
İstanbul Macerası 1958
İftira 1958
Hayat Cehennemi 1958
Duvaklı Göl1958
Bir Şoförün Gizli Defteri 1958
Altın Kafes1958
Kahpenin Aşkı1957
Ak Altın1957
Beş Hasta Var1956
Ana Hasreti1956
Sevdiğim Sendin1956
Izdırap Şarkısı 1955
Beyaz Şehir 1955
Battal Gazi Geliyor 1955
Suçlu Benim 1953
Soygun 1953
Halıcı Kız  1953
İki Süngü Arasında 1952
Yavuz Sultan Selim Ağlıyor1952
İstanbul Çiçekleri1951
Vatan ve Namık Kemal1951
Tanrı Şahidimdir1951
Kendini Kurtaran Şehir / Şanlı...1951
Hürriyet Şarkısı1951
Allaha Ismarladık1951
İstanbul Geceleri1950
Çakırcalı Mehmet Efe1950
Fato / Ya İstiklal Ya Ölüm1949
Günahsızlar1944